12/10/09

Βουλγαρία: Ορειβασία στην οροσειρά της Ρίλα


Η ορειβασία στην Βουλγαρία είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Όχι μόνο γιατί εκεί υπάρχει η ψηλότερη κορυφή των Βαλκανίων Musala (2925 μ.) αλλά γιατί το δίκτυο των μονοπατιών είναι υποδειγματικά σηματοδοτημένο και διατηρημένο, με πλήθος διαδρομών και καταφυγίων στο ενδιάμεσο. Τα μονοπάτια είναι σηματοδοτημένα με τέσσερα χρώματα πράσινο, μπλε, κόκκινο και κίτρινο και με ένα χάρτη στο χέρι μπορείς να κάνεις αναβάσεις και πολύωρες διασχίσεις με ενδιάμεσες στάσεις στα καταφύγια.
Η Ρίλα ή Σκόμιο αποτελεί το βορειοδυτικό τμήμα της Ροδόπης έχει έκταση 2.629 τ. χιλιόμετρα και εκτείνεται επί 80 περίπου χιλιόμετρα μεταξύ Θρακικής Πεδιάδας στην κεντρική Βουλγαρία και του ποταμού Στρυμόνα. Από τα βουνά της πηγάζουν δύο από τα μεγαλύτερα ποτάμια της Βαλκανικής ο Νέστος και ο Έβρος. Τα πετρώματα της, κυρίως γρανίτες συγκρατούν νερό με συνέπεια να υπάρχουν γύρω στις 200 λίμνες. Μερικές από αυτές βρίσκονται σε μεγάλα υψόμετρα 2.500-2750 μ. και διατηρούνται παγωμένες το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Μέχρι τα 2.000-2.100 μ, υπάρχουν δάση από άγριο λευκό πεύκο, λευκό έλατο και άρκευθο. Μόλις το 1992 καθιερώθηκε εθνικό (ή λαϊκό όπως το αποκαλούν οι Βούλγαροι) φυσικό προστατευόμενο πάρκο με έκταση 107.923 εκτάρια.
Το τετραήμερο του Αγίου Πνεύματος 29 με 31 Μαΐου 2004 ο Θανάσης κι εγώ επισκεφτήκαμε την Βουλγαρία για ορειβασία συμμετέχοντας στην εκδρομή που οργάνωσε ο Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών Θεσσαλονίκης (Σ.Ε.Ο.). Η εξόρμηση ήταν πετυχημένη καθώς συμμετείχαν περίπου 80 άτομα και ο καιρός μας επέτρεψε να πραγματοποιήσουμε το πρόγραμμα των αναβάσεων.
Την Παρασκευή 28/5 ο Θανάσης και εγώ ξεκινήσαμε με δικό μας αυτοκίνητο από Ξάνθη 3.30 μ.μ. για τα σύνορα του Προμαχώνα όπου μας παρέλαβε το πούλμαν το Σ.Ε.Ο. και περάσαμε στη Βουλγαρία. Καταλήξαμε σε ξενοδοχείο του χιονοδρομικού κέντρου Μπόροβετς όπου θα γινόταν η διαμονή μας.
Το Σάββατο 29/5 αφού πήραμε το πρωινό μας στις 7.30 περιμέναμε να ανοίξει το κεντρικό λίφτ που βρίσκεται μέσα στο Μπόροβετς και ανεβάζει στα 2.370 μ. Στις 9.00 άνοιξε τελικά και με τη γόνδολα σε 30 λεπτά βρισκόμασταν στο καταφύγιο Jastrabec. Από κει αρχίζουμε την πορεία πάνω στο μονοπάτι Πατέκα κόκκινης σήμανσης και με μια μικρή στάση για φωτογραφίες στο καταφύγιο Μουσαλά στα 2.400μ. δίπλα σε μια μισοπαγωμένη λίμνη, ξεκινάμε την κυρίως ανάβαση για την κορυφή. Προσπερνάμε το καταφύγιο ανάγκης Έβερεστ στα 2.600μ. μισοθαμένο στα χιόνια. Το μονοπάτι γίνεται βραχώδες και υπάρχει συρματόσχοινο το οποίο μας βοηθάει να προωθηθούμε στην κορυφή. Στις 12.00 μ.μ βρισκόμαστε στην ψηλότερη κορυφή των Βαλκανίων Musala 2.925μ.
Εκεί υπάρχει σταθμός αναμεταδότη τηλεόρασης και μετεωρολογικός σταθμός. Προχωράμε προς τα ανατολικά και βλέπουμε απέναντι την κορυφή Μάντσιο και το ύψωμα Μαρίσκυ τα χιονόνερα του οποίου δημιουργούν πηγές από όπου γεννιέται ο ποταμός Μαρίτσα (Έβρος). Αρχίζουμε να κατεβαίνουμε με προσοχή γιατί η κορυφή έχει καλυφθεί με ομίχλη. Σταματάμε στο καταφύγιο Μουσαλά για τσάι και ανασυγκρότηση της ομάδας. Όσοι θέλουν να συνεχίσουν με τα πόδια μέχρι το Μπόροβετς ακολουθούν το δεξί κόκκινο μονοπάτι που διαρρέεται από το ρέμα Μπιστρίτσα ενώ οι υπόλοιποι θα γυρίσουν από τα ίδια και θα πάρουν τη γόνδολα. Εμείς συνεχίζουμε με τα πόδια από το μονοπάτι που είναι πολύ ομαλό και χάνει ύψος αργά. Παντού υπάρχουν πινακίδες προς Μπόροβετς και σε τρεις ώρες, γύρω στις 6.30 μ.μ. ήμαστε κάτω. Συνολικά διάρκεια πορείας 7 ώρες. Επιστροφή στο ξενοδοχείο για μπάνιο και δείπνο σε ένα από τα πολλά συμπαθητικά μπιστρό που υπάρχουν στο κέντρο του χωριού. Το δείπνο μεταξύ άλλων περιλάμβανε βουλγάρικη σαλάτα σόπτζκα (κάτι σαν χωριάτικη αλλά με τριμμένο τυρί από πάνω) και τοπική μπύρα Καμενίτσα (με τιμές μισές από τις ελληνικές).
Την Κυριακή 30/5 αναχωρούμε 7.15 για Govadarci και το καταφύγιο Vada στα 1.500μ. περίπου 30 χιλιόμετρα από Μπόροβετς. Άφιξη στο χώρο πάνω από το καταφύγιο από όπου ξεκινάμε και τη πορεία, γύρω στις 9.00π.μ. Ανεβαίνουμε από το μονοπάτι με γαλάζια σήμανση και σε δυόμιση ώρες καταλήγουμε στο οροπέδιο με τις λίμνες που σύνολο τους καλύπτουν 357 στρέμματα υδάτινης έκτασης και βρίσκονται μεταξύ 2.100 και 2.500μ. Περνάμε από την έβδομη λίμνη (οι βούλγαροι τις έχουν αριθμήσει από πάνω προς τα κάτω, δηλαδή η πρώτη λίμνη είναι η πιο ψιλή και η έβδομη η πιο χαμηλή) Dolno (η 'χαμηλή' στα βουλγάρικα) και κάνουμε μια μικρή στάση για φωτογραφίες στο καταφύγιο των Εφτά Λιμνών Sedemte Ezera που βρίσκεται μπροστά από τη έκτη λίμνη Ribno (η 'ψαρόλιμνη') στα 2.250μ. Στις περισσότερες λίμνες υπάρχει πινακίδα με τα χαρακτηριστικά τους, όνομα, υψόμετρο, βάθος και έκταση, εκτός από τις πιο ψηλές. Συνεχίζουμε προς τη πέμπτη λίμνη Trilistink (το 'τριφύλλι' όπως λέγεται γιατί έχει το σχήμα τριφυλλιού), την τέταρτη Bilznatzi (η 'δίδυμη') που βρίσκεται δίπλα στην πέμπτη και λίγο πιο πάνω στην τρίτη λίμνη Babreka που είναι δεύτερη σε μέγεθος σε σχήμα φασολιού. Μια ομάδα 15 ατόμων συνεχίζουμε τη διάσχιση των λιμνών και μπαίνουμε στο κόκκινο μονοπάτι που διασχίζει όλο το Εθνικό Πάρκο της Ρίλας, έχοντας μια καταπληκτική θέα στα δεξιά και κάτω τις λίμνες. Φτάνουμε στη δεύτερη λίμνη Okoto (το 'μάτι' επειδή μοιάζει με μάτι), ολικά παγωμένη και μισοθαμένη στο χιόνι. Απέναντι μας η κορυφή Χαϊντούτα 2.465μ. και κάτω από την κορυφή βρίσκεται η πρώτη και πιο ψιλή λίμνη Salzata (το 'δάκρυ' επειδή το σχήμα της μοιάζει με δάκρυ) θαμμένη πλέον ολοκληρωτικά στο χιόνι. Την προσπερνάμε και ανεβαίνουμε στο οροπέδιο Ράζντελια, 2.605μ. Κινούμαστε με προσοχή γιατί υπάρχει ομίχλη και σε συνδυασμό με το χιόνι είναι πολύ εύκολο να χαθούμε. Προσπαθούμε να βρούμε το ορόσημο που είναι ένας σιδερένιος σταυρός με δύο καμπάνες.
Εδώ διακλαδίζονται τέσσερα διαφορετικά μονοπάτια. Όλα με σήμανση και πινακίδες κατεύθυνσης. Μέχρι εδώ από το καταφύγιο των Εφτά Λιμνών ήταν 2 ώρες πορεία. Συνεχίζουμε με νότια πάντα κατεύθυνση και σε μισή ώρα ανεβαίνουμε στην κορυφή Βαζόφ Βράχ στα 2.669μ. Ακολουθούμε πάντα το κόκκινης σήμανσης μονοπάτι στη κορυφογραμμή με νοτιοανατολική κατεύθυνση τώρα και σε 20 λεπτά συναντούμε βρύση σε ένα διάσελο και παρατηρητήριο για γεράκι. Αγνοούμε στα δεξιά το μονοπάτι που κατεβάζει σε ρεματιά και συνεχίζουμε ευθεία για Μαλιόβιτσα. Αριστερά μας χαμηλότερα έχουμε θέα προς τις έξι λίμνες Ουρντίνι καθώς έχουμε βγεί από την ομίχλη. Καιρό για ξεκούραση με ένα μισάωρο διάλλειμα αφού έχουμε ακόμα δρόμο. Σε 1.30 ώρα φτάνουμε στην κορυφή Ντοντόφ Βράχ 2.661μ. Σε μισή ώρα επιπλέον συναντούμε δεξιά το μονοπάτι μπλέ σήμανσης που κατεβάζει στο μοναστήρι της Ρίλας. Εδώ το υψόμετρο είναι 2.598μ. Συνεχίζουμε ευθεία ανατολικά με θέα τις τρις λίμνες Ελένσκυ (ελαφίνες), πάνω στο κόκκινο μονοπάτι της κορυφογραμμής προς την απόκρημνη κορυφή της Μαλιόβιτσας 2.729μ. Φτάνουμε σε υψόμετρο 2.720μ. προσπερνάμε την κορυφή που βρίσκεται αριστερά μας μέσα στα σύννεφα και αρχίζουμε την κατάβαση από μονοπάτι (κόκκινης διακεκομμένης σήμανσης) με μεγάλη κλίση που βγάζει στο καταφύγιο της Μαλιόβιτσας στα 1.960μ. Το χιόνι είναι πολύ μαλακό και η κατάβαση γίνεται διασκεδαστική. Είμαστε όμως προβληματισμένοι γιατί η αυριανή μας προγραμματισμένη διάσχιση από τη Μαλιόβιτσα στο μοναστήρι της Ρίλα θα είναι δύσκολη καθώς το μονοπάτι που τώρα το κατεβαίνουμε γλιστρώντας αύριο πρέπει να το ανεβούμε. Πριν το καταφύγιο συναντάμε βράχο με καρφωμένες επιτύμβιες πλακέτες βούλγαρων ορειβατών που σκοτώθηκαν σε διάφορα βουνά. Επίσης υπάρχει διασταύρωση μονοπατιών. Συνεχίζουμε και σε μισή ώρα ήμαστε στο καταφύγιο και από εκεί σε 45 λεπτά στο Κομπλέξ Μαλόβιτσα (1750μ.). Είναι 6.30 μ.μ και η διάσχιση των 7 λιμνών ολοκληρώθηκε με συνολική διάρκεια πορείας 9.30 ώρες και 24 χιλιόμετρα. Περιμένουμε το λεωφορείο του ΣΕΟ για να μας παραλάβει και να μας μεταφέρει πίσω στο Μπόροβετς. Επιστροφή για δείπνο (με νόστιμη βουλγάρικη κοτόσουπα) και κατευθείαν στο ξενοδοχείο για ύπνο.
Την Δευτέρα 31/5 μαζεύουμε τα πράγματα μας από το ξενοδοχείο και αναχωρούμε για το Μοναστήρι της Ρίλα. Η προγραμματισμένη διάσχιση από Μαλιόβιτσα προς το μοναστήρι δεν θα γίνει λόγω της κακής ποιότητας του χιονιού που υπάρχει στη διαδρομή. Κάποιοι ωστόσο θα πάνε για να κάνουν τη διαδρομή μέχρι εκεί που αρχίζουν τα χιόνια κα μετά θα επιστρέψουν στο μοναστήρι με το λεωφορείο. Εμείς μπαίνουμε στο λεωφορείο που θα πάει κατευθείαν στο μοναστήρι. Στις 9.30 π.μ. φτάνουμε στο μοναστήρι. Απέναντι από το πάρκιν υπάρχει μεγάλη πινακίδα που δείχνει όλες τις ορειβατικές διαδρομές που καταλήγουν εκεί. Στις 10.00 π.μ. ξεκινάμε από το μονοπάτι μπλε σήμανσης που βρίσκεται πίσω από τη Μονή (υψόμετρο 1170μ.) και βγάζει στο διάσελο για τη Μαλιόβιτσα σε υψόμετρο 2598μ. Το μονοπάτι είναι ανηφορικό με μεγάλη κλίση και η ανάβαση φαίνεται απαιτητική καθώς πρέπει να ανεβούμε απευθείας όλη τη ράχη του βουνού. Έτσι μόνο δέκα περίπου άτομα αποφασίζουν να 'πιάσουν την ανηφόρα'. Αρχικά περπατάμε μέσα σε δάσος και μετά σε γυμνό τοπίο με λίγα χιόνια καθώς αυτή η πλευρά του βουνού έχει νότιο προσανατολισμό και τα χιόνια έχουν λιώσει. Μένουμε μόνο πέντε άτομα, έχουμε γρήγορο ρυθμό και χωρίς διαλείμματα καλύπτουμε σε δύο ώρες και σαρανταπέντε λεπτά 1400μ. υψομετρικής διαφοράς. Γύρω στις 13.00 μ.μ. είμαστε στο σημείο που περάσαμε χθες και διασταυρώνεται το μπλε με το κόκκινο μονοπάτι. Προχωράμε λίγο παραπέρα για να θαυμάσουμε την όμορφη και άγρια κορυφή της Μαλιόβιτσας που σήμερα φαίνεται ολοκάθαρα σε σύγκριση με χθες. Σε μισή ώρα ξεκινάμε για κάτω από την ίδια διαδρομή και στις 3.30μ.μ είμαστε στο Μοναστήρι. Στις 5.00μ.μ αναχωρεί το λεωφορείο για Ελλάδα, άρα έχουμε μιάμιση ώρα για να επισκεφτούμε τη Μονή.

Το Μοναστήρι της Ρίλας είναι το μεγαλύτερο και το πιο σημαντικό μοναστήρι της Βουλγαρίας 119 χιλιόμετρα νότια της Σόφιας. Ιδρύθηκε πρώτα από τον Ιβάν Ρίλσκι το 927 μ.Χ. σαν κοινόβιο σε κάποια πλαγία του βουνού για να στεγάσει τους συνασκητές του και αργότερα, το 1335 σαν μοναστήρι στη θέση που βρίσκεται τώρα. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα στάθηκε φάρος του εθνικού φρονήματος και έγινε σιγά - σιγά πνευματικό κέντρο της Βουλγαρίας. Καταστράφηκε την ίδια περίοδο από πυρκαγιά αλλά ανοικοδομήθηκε σύντομα σε μεγαλύτερη κλίμακα με τη σημερινή του μορφή κατά το πρότυπο των μονών του Αγίου Όρους. Σε αντίθεση με την επιβλητική και σοβαρή εξωτερική του μορφή (μοιάζει με φρούριο) το εσωτερικό του έχει μια ζεστή ατμόσφαιρα με πολλές καμάρες και τέσσερα επίπεδα μπαλκονιών που πλαισιώνουν την μεγάλη κυκλική αυλή. Το μοναστήρι έχει 300 δωμάτια μερικά από τα οποία έχουν μετατραπεί σε τρία μουσεία. Εκεί φυλάσσονται διατηρημένα χειρόγραφα του 14ου αιώνα και 15ου αιώνα, αρχέτυπα εκκλησιαστικών βιβλίων και έγγραφα μεγάλης αξίας. Είναι χτισμένο σε έκταση 8000 τ.μ. και δέχεται πλήθος προσκυνητών κατά τη διάρκεια θρησκευτικών γιορτών. Απόδειξη ένα τεράστιο καζάνι που φυλάσσεται στην κουζίνα όπου σε περίοδο γιορτών έβραζαν ολόκληρο βόδι και τάιζαν μέχρι και χίλια άτομα. Η υπέροχη εκκλησία που βρίσκεται στο κέντρο της αυλής χτίστηκε μεταξύ 1834 και 1837 μ.Χ. Έχει πέντε θόλους, δύο προκτισμένα παρεκκλήσια εκατέρωθεν του ναού και έναν εξωνάρθηκα. Το καθολικό της είναι αφιερωμένα στην Παναγία. Το όνομα της Παναγίας της Οδηγήτριας που βρίσκεται στα δεξιά του ιερού είναι γραμμένο στα ελληνικά καθώς και πολλές άλλες εικόνες γιατί μέχρι το 19ο αιώνα η επίσημη γλώσσα της Βουλγαρικής Εκκλησίας ήταν τα ελληνικά. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η Εκκλησία της Βουλγαρίας από το κομουνιστικό καθεστώς (την είχαν μετατρέψει σε μουσείο) δεν έπαψε να λειτουργεί σαν ανδρικό μοναστήρι. Είναι ανοιχτό καθημερινά και γύρω υπάρχουν μικρές πεζοπορικές διαδρομές και ταβέρνες (με τιμές ελληνικές!).
Αναχώρηση στις 5.00 μ.μ. για Ελλάδα και σε δύο ώρες ήμασταν στα σύνορα. Εκεί αποχαιρετήσαμε την παρέα του ΣΕΟ και πήραμε το αυτοκίνητο μας για να γυρίσουμε στην Ξάνθη. Ήταν ένα πολύ όμορφο τετραήμερο γεμάτο ορειβατικές εμπειρίες.

Κείμενο: Μίνα Χασάπη απο ανάβαση μελών του Ε.Ο.Σ. ΞΑΝΘΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: